Đi Tìm Thanh Âm Đồng Vọng - Tiểu Luận - Phê Bình: Khám Phá Tiếng Vọng Của Văn Chương
Giới thiệu
"Đi tìm thanh âm đồng vọng" là tập sách phê bình thứ 8 của PGS.TS Trần Hoài Anh, tiếp nối hành trình sáng tạo và nghiên cứu đầy tâm huyết của tác giả. Cuốn sách là một tập hợp những kiến thức chuyên sâu và thông tin bổ ích về những tác giả thơ, văn xuôi và sự cộng hưởng từ những trang lý luận phê bình.
Nét Đặc Biệt Của Cuốn Sách
Trần Hoài Anh, với kiến văn uyên bác và sự nghiên cứu cẩn trọng mang tính học thuật cao, đã khai thác nhiều vấn đề tri thức lý luận mới mẻ, mang đến những trang viết tinh tế, khai mở nhiều điều lý thú và bổ ích.
Trong lời mở đầu, tác giả khẳng định: "Đi tìm thanh âm đồng vọng ở văn chương là đi tìm tiếng nói đích thực của văn chương trong sáng tác và tiếp nhận, làm thế nào để văn chương tiệm cận với chân lý nghệ thuật và chân lý đời sống, trong hành trình “lương thiện hóa” con người".
Với quan điểm này, Trần Hoài Anh đã khéo léo dẫn dắt người đọc khám phá những tiếng vọng từ cuộc đời, những dấu ấn mà tác giả để lại trong tác phẩm, và cách người đọc, đặc biệt là nhà phê bình, phải khám phá "tiếng vọng" ấy để tạo nên một thanh âm đồng vọng giữa nhà văn - cuộc đời - người đọc.
Cấu Trúc Nội Dung
"Đi tìm thanh âm đồng vọng" được bố cục gồm 3 phần chính và Khúc vĩ thanh:
**Phần I: Tiếng vọng từ những trang thơ:**
* Gồm 20 bài viết, trong đó có 18 bài nhận định về 17 nhà thơ có thành tựu và sức ảnh hưởng nhất định với nền văn học Việt Nam như: Tế Hanh, Quang Dũng, Hoàng Cầm, Hoài Khanh, Hoàng Phủ Ngọc Tường...
* Trần Hoài Anh đã vận dụng linh hoạt và nhuần nhuyễn lý thuyết tiếp nhận, đưa ra những nhận định xác đáng về từng tác giả, tác phẩm.
* Điểm nhấn là những bài viết về thơ Hoài Vũ, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Hoàng Cầm...
**Phần II: Tiếng vọng từ những trang văn:**
* 6 bài viết đánh giá công tâm về sự nghiệp và những đóng góp của các nhà văn, nhà thơ trong tiến trình phát triển của văn học hiện đại như: Lan Khai, Trần Bảo Định, Nguyễn Thị Lê Na...
* Trần Hoài Anh gợi mở và phân tích trong cái nhìn từ bao quát đến cụ thể, đôi lúc chỉ khai thác trên một bình diện nào đó của tác giả, tác phẩm nhưng rất có lý, có tình.
**Phần III: Tiếng vọng từ những trang lý luận phê bình:**
* Trần Hoài Anh đem đến cho người đọc những bài nghiên cứu chuyên sâu, khám phá, khai thác và phát hiện ở những khía cạnh mới của vấn đề.
* Bài viết nào cũng giàu trữ lượng kiến thức và triển khai một cách có hệ thống, lý luận, khoa học.
* Điểm nhấn là bài nghiên cứu về nữ sĩ Hồ Xuân Hương, một hướng tiếp cận và giải mã mới về cuộc đời, thân phận của bà.
Review Nội Dung
Trần Hoài Anh rất khéo léo và nhanh nhạy trong cách tiếp cận, lý giải vấn đề. Ở mỗi tác giả, tác phẩm hay mỗi giai đoạn văn học, anh đều phát hiện ra những nét độc đáo riêng bằng một góc nhìn sắc sảo, ấn tượng.
Đặc biệt, tác giả thể hiện sự quan tâm đến sự vận động, ứng dụng lý thuyết tiếp nhận trong quá trình hội nhập văn chương toàn cầu, chia sẻ và gợi mở nhiều vấn đề tri thức quan trọng, mới mẻ, thổi vào luồng sinh khí mới cho tiến trình phát triển của văn chương đương đại, nhất là ở lĩnh vực lý luận phê bình.
Điều đáng trân trọng ở Trần Hoài Anh là việc nhận định về tác giả, tác phẩm trên tinh thần khoa học, nhưng bên cạnh đó vẫn thể hiện sự đồng cảm, sẻ chia, ưu ái và tri âm đặc biệt. Người đọc nhận ra một Trần Hoài Anh rất quý trọng người sáng tạo ra tác phẩm, bởi đó là một công việc nhọc nhằn, người viết phải lao tâm khổ tứ, vắt kiệt sức mình để sản sinh ra đứa con tinh thần ấy.
Kết Luận
"Đi tìm thanh âm đồng vọng" là tư liệu quý cho những ai nghiên cứu, quan tâm và yêu thích văn chương. Qua tập sách này, người đọc không chỉ hiểu mà còn thật sự yêu thích bởi những điều mà PGS -TS. Trần Hoài Anh đã nêu ra với tư cách là một người đọc tri âm đặc biệt. Cuốn sách là minh chứng cho sự am hiểu sâu sắc, tình yêu văn chương và sự tâm huyết của tác giả.
Lý luận-Phê Bình Văn Học Miền Nam 1954-1975 - Tiếp Nhận Và Ứng Dụng
Trải qua hàng chục năm nghiên cứu bộ phận văn học miền Nam (mà việc đi tìm tư liệu của mảng văn học này không phải là điều đơn giản), có thể khẳng định rằng: Văn học miền Nam là một bộ phận không thể tách rời của văn học dân tộc, là một di sản văn chương cần phải được bảo tồn và gìn giữ trong đời sống văn học không chỉ hôm nay và cho cả mai sau, xét trên bình diện nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật.
Bởi lẽ, vốn được hình thành và phát triển trong một bối cảnh xã hội văn hóa khá cởi mở, mạnh dạn tiếp nhận nhiều lý thuyết văn học của thế giới, đặc biệt là các trường phái lý thuyết phương Tây hiện đại nên văn học miền Nam phát triển khá đa dạng, phong phú về các hình thức thể loại: thơ, tiểu thuyết, truyện ngắn, truyện dài, lý luận phê bình, kịch nghệ, biên khảo, nghiên cứu… mà thể loại nào cũng có những thành tưụ đáng kể, để lại dấu ấn sâu sắc trong tâm thức người đọc. Biểu hiện cụ thể là trong những năm gần đây nhiều tác phẩm khảo luận, nghiên cứu về văn hóa, triết học, đạo đức, luân lý của các nhà nghiên cứu như: Kim Định, Trần Thái Đỉnh, Nguyễn Duy Cần, Nguyễn Hiến Lê, Nguyễn Văn Trung, Vũ Hạnh… và tác phẩm của các nhà văn như: Sơn Nam, Bình Nguyên Lộc, Dương Nghiễm Mậu, Vũ Hoàng Chương, Nguyên Sa, Du Tử Lê, Hoài Khanh; Đặc biệt là các nhà văn nữ đã một thời gây “sóng gió” trên văn đàn miền Nam như; Nguyễn Thị Thụy Vũ, Trần Thị Ngh, Nguyễn Thị Hoàng… đã được liên tục tái bản, thu hút đông đảo bạn đọc và trở thành một hiện tượng xuất bản trong thị trường sách về văn hóa, triết học, văn học hôm nay
Nước ta nói chung còn nghèo, văn học ta cũng còn nghèo so với nền văn học của nhiều nước trên thế giới, vì vậy chúng ta không nên lãng phí mà vội “bỏ đi” một bộ phận văn học rất phong phú đa dạng, rất nhiều giá trị ẩn tàng như văn hoc ở miền Nam giai đoạn 1954-1975. Và việc nghiên cứu một cách thấu đáo, cẩn trọng trên tinh thần khoa học, khách quan, công bằng về những giá trị của bộ phận văn học miền Nam là một việc làm rất cần thiết và cần sự chung tay, góp sức của mọi người.
Tôi & Đêm Và … (Thơ)
“Tôi & đêm, và...” của tác giả thơ Anh Hồng, bút danh của PGS.TS chuyên ngành lý luận văn học Cao Thị Hồng. Đây là tập thơ thứ ba của tác giả Anh Hồng, gồm 32 bài thơ mang đậm dấu ấn hiện sinh và cảm thức về thân phận con người được tác giả sáng tác, trong 10 năm. Mỗi vần thơ không chỉ hướng đến cái đẹp của ngôn ngữ và tư tưởng mà còn hướng đến cái chân, cái thật, cái thiện với những thông điệp đầy tính nhân bản hiện sinh. Một khám phá mới trên hành trình sáng tạo của tác giả Anh Hồng.
Thế giới của “Tôi & Đêm, và…” tràn ngập những khoảng lặng và những câu hỏi. Vùng suy tư của người viết bắt rễ từ những khắc khoải cá nhân rồi tỏa lan đến những câu chuyện bề bộn khôn lường của nhân sinh. Khi tác giả viết trong tâm thế bất an bởi những âu lo giằng xé, con chữ hiện lên cũng trăn trở nhọc nhằn. Phải chăng vì thế, thay vì trau chuốt cho du dương vần điệu, người viết trình hiện “những câu thơ xô lệch”.
Tại Kho Sách, chúng tôi tạo ra một không gian dành riêng cho những đam mê đọc sách, từ những người đam mê văn học đến những người muốn khám phá thế giới qua trang sách.