Các Bạn Tôi Ở Trên Ấy
Các bạn tôi ở trên ấy tập hợp nhiều bài viết sâu sắc và hấp dẫn của nhà văn Nguyên Ngọc về Tây Nguyên, mà trước hết và chủ yếu là con người Tây Nguyên. Họ là những người sinh ra lớn lên, gắn cả đời với Tây Nguyên; họ là người từ xa lạ đến Tây Nguyên nhưng rồi thuộc về Tây Nguyên mãi mãi; họ, có danh hoặc vô danh, đã sống, lao động, hát, kể, múa, tạc tượng; họ sáng tạo và thực hành nghệ thuật mỗi ngày; họ quan sát và nghiên cứu; họ quanh năm suốt tháng ở buôn làng mình và bất chợt tan biến trong đại ngàn mênh mông... Họ làm cho Tây Nguyên thực sự là Tây Nguyên trong mọi không gian thời gian, trong lối sống, tính cách, trong các giá trị vật chất và văn hóa.
Nguyên Ngọc còn phát hiện, diễn giải nhiều vấn đề hệ trọng khác. Đó là rừng - thực thể tâm linh, cội nguồn văn hóa của Tây Nguyên. Đó là làng, đơn vị cơ bản và duy nhất trong xã hội Tây Nguyên. Đó là nhà rộng, đàn t’rưng, k’lông put, rượu cần, lửa, sử thi, akhan, lễ hội, đàn đá,... nghĩa là những gì Tây Nguyên nhất, nhưng lại đang có nguy cơ mai một nhất, hoặc bị hiểu sai, bị ứng xử một cách sơ sài và có phần tùy tiện nhất. Tây Nguyên, vì thế, là nơi ông đọc hiểu quá khứ, đau đáu nghĩ về, nhớ lại và cũng là nơi chờ đợi, hy vọng hiện tại biết tôn trọng, thông hiểu và giữ gìn, ít hay nhiều, một Tây Nguyên như đã từng.
Các bạn tôi ở trên ấy, một tiếng nói gần nhất với tri thức bản địa, một quan sát kỹ lưỡng của chúng nhân, một thâm trầm và uyên bác của bậc hiền minh, sẽ thật cần thiết cho chúng ta trở về Tây Nguyên, khiến chúng ta được vỡ lẽ và ngẫm ngợi thường xuyên nhất về Tây Nguyên.
Nhà văn Nguyên Ngọc tự nhận mình là một người ham sống. Quả thật có thể nhìn ra điều ấy trong tập sách Dọc đường dày dặn này, tuyển những bài viết và ghi chép của ông trên một hành trình sống đầy ắp trải nghiệm.
Những cuốn sách đã đọc, những con người đã gặp, những vùng đất đã lang bạt, được nhà văn Nguyên Ngọc ghi lại vừa chân thực, giàu cảm xúc, suy tư, luôn đặt ra những vấn đề lớn: trách nhiệm của người viết, dịch thuật và sự phát triển của dân tộc, sự vượt thoát của văn chương, những giá trị quá khứ bị lãng quên, tình yêu và chiến tranh, sự nghiệp giáo dục, con người tự chủ...
Trên những trang viết này, chúng ra nhận ra những trằn trọc khôn nguôi và tấm lòng tưởng yên ổn mà luôn xáo động của một người trí thức.
TÁC GIẢ:
Nguyên Ngọc
Sinh năm 1932 tại Đà Nẵng, nhưng từ 1 tuổi sống ở Hội An và chịu ảnh hưởng sâu đậm của đô thị cổ này.
Trong chiến tranh chiến đấu chủ yếu ở Tây Nguyên và Quảng Nam.
Từng là Thư ký tòa soạn tạp chí Văn nghệ quân đội; Phó Tổng thư ký Hội Nhà văn Việt Nam; Tổng biên tập báo Văn nghệ.
* Tác phẩm chính:
Đất nước đứng lên
Rẻo cao
Mạch nước ngầm
Rừng xà nu
Đường chúng ta đi
Đất Quảng
Có một con đường mòn trên Biển Đông
Cát cháy
Tản mạn nhớ và quên
Sách kỹ năng sống, Sách nuôi dạy con, Sách tiểu sử hồi ký, Sách nữ công gia chánh, Sách học tiếng hàn, Sách thiếu nhi
