Trẻ Ngoan Trẻ Hư: Góc Nhìn Của Con Trẻ Và Cách Con Khôn Lớn
TRẺ NGOAN – TRẺ HƯ: CẨM NANG NUÔI DƯỠNG TRẺ BẰNG SỰ CẢM THÔNG
Đứa Trẻ Ngoan Có Phải Luôn Nghe Lời Cha Mẹ
Đứa Trẻ Ngoan Có Phải Luôn Nghe Lời Cha Mẹ là những kinh nghiệm quý báu của một người từng nghiên cứu và làm việc nhiều năm với trẻ em, Tiến sĩ y khoa Nobuyoshi Hirai. Bằng những hiểu biết và những tiếp xúc thực tế của mình, ông đưa ra những cách nhìn mới lạ và khoa học về cách nuôi dạy trẻ nhỏ trong gia đình như: những sai lầm khi nuôi dạy con và kỹ năng xử lý tình huống theo sự phát triển tâm lý trẻ.
MỤC LỤC
Chương 1: Làm giàu cảm xúc của trẻ
Chương 2: Tôn trọng ý chí của trẻ
Chương 3: Làm thế nào để nuôi dưỡng “năng lực thích nghi” và “năng lực trí tuệ”?
Chương 4: Nói không với “kỷ luật” - thực hành nuôi dạy con “thoải mái”
Với nhiều bậc cha mẹ, để con cái chúng ta không trở thành nạn nhân của bố mẹ, tôi mong mỏi những ai đang có ý định trở thành bố mẹ, xin hãy học về quá trình phát triển của trẻ, và nắm chắc cách thức xử lý ở từng thời kỳ.
ĐỨA TRẺ NGOAN CÓ PHẢI LUÔN NGHE LỜI CHA MẸ là những kinh nghiệm quý báu của một người từng nghiên cứu và làm việc nhiều năm với trẻ em, Tiến sĩ y khoa Nobuyoshi Hirai. Bằng những hiểu biết và những tiếp xúc thực tế của mình, ông đưa ra những cách nhìn mới lạ và khoa học về cách nuôi dạy trẻ nhỏ trong gia đình.
Mẹ Là Nền Tảng Tâm Hồn Của Trẻ
Các bậc làm cha mẹ hẳn cũng có nhiều lúc cảm thấy phiền não khi con cái thu mình, xử sự ích kỉ, nổi loạn, quá hiếu động, luôn uể oải và thiếu động lực, chẳng chịu học hành mà chỉ mải chơi, v.v... Chúng ta luôn mong con mình là “một đứa trẻ ngoan”.
Nhưng “đứa trẻ ngoan” là đứa trẻ như thế nào? Một đứa trẻ luôn nghe theo lời bố mẹ? Không mè nheo khóc lóc, cũng chẳng mấy khi cự cãi? Phải chăng các phụ huynh đang hiểu nhầm giữa “một đứa trẻ ngoan thực sự” và “một đứa trẻ ngoan mà mình mong muốn”?
Mẹ Là Nền Tảng Tâm Hồn Của Trẻ mang đến những lời khuyên hữu ích từ chuyên gia hàng đầu Nhật Bản về Nhi khoa – Tâm thần học trẻ em và trẻ vị thành niên. Thông qua cuốn sách, tác giả đã chia sẻ nhiều quan niệm sai lầm trong cách thức nuôi dạy con của người Nhật Bản nói riêng, cũng như người phương Đông nói chung, đồng thời giúp cha mẹ nhận ra tầm quan trọng của việc cố gắng nhìn thế giới qua lăng kính của con mình.
Để nuôi dưỡng tâm hồn trẻ em một cách lành mạnh, cha mẹ và con cái hãy cùng xây dựng mối quan hệ gia đình bền chặt, xuất phát từ nền tảng tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau.
Tác giả NOBUYOSHI HIRAI sinh năm 1918 tại Tokyo. Ông tốt nghiệp ngành Xã hội của Trường Đại học Tokyo và ngành Y học của Trường Đại học Tohoku. Ông là Tiến sĩ Y khoa, chuyên ngành Nhi khoa – Tâm thần học trẻ em và trẻ vị thành niên. Từ năm 1970, ông tham gia giảng dạy tại Đại học nữ sinh Otsuma (khoa Nhi).
Thế nào là một trái tim ấm áp? Nếu được hỏi “Bạn có trái tim ấm áp không?” – các bạn sẽ trả lời thế nào?
Một trái tim ấm áp là một trái tim biết thấu hiểu cảm xúc của đối phương, biết suy nghĩ trên lập trường của đối phương – hay nói cách khác là một trái tim biết quan tâm.
Điều này cũng đúng với quan hệ vợ chồng. Khi chồng suy xét đến tâm trạng, lập trường của vợ, và ngược lại vợ cũng để ý tới cảm xúc của chồng, giữa hai người sẽ có bầu không khí ấm áp và cuộc sống chung sẽ luôn thuận hòa. Tuy nhiên, trong lòng mỗi người luôn có những biến chuyển gây cản trở đến điều đó. Những biến chuyển đó được gọi là tính coi mình là trung tâm hay sự ích kỷ.
Tính ích kỷ được thể hiện càng rõ khi càng ít tuổi. Cần phải rèn giũa để dần dần, những đứa trẻ ích kỷ biết thấu hiểu cảm xúc của đối phương cũng như biết nghĩ trên lập trường của đối phương.
Ví dụ, chúng ta hãy thử nghĩ về một em bé 1,5 tuổi. Ở lứa tuổi này, những hành động dựa trên nhu cầu khám phá, hay nói cách khác là “nghịch ngợm” xảy ra nhiều. Các bé nhất định muốn chạm vào một vật mới gì đó lọt vào mắt mình. Tuy nhiên, vì bé chưa rõ cách xử trí với đồ vật này, cộng thêm việc chưa có đủ sự khéo léo nên bé dễ làm hư hỏng, gây nhiều phiền toái cho người lớn.
Trong trường hợp này, đáng lẽ cần cảm thông nhưng người lớn lại thường nổi giận với trẻ. Thái độ tức giận đó của người lớn không hề xuất phát từ lập trường của trẻ. Nhu cầu khám phá của trẻ, cũng giống như tinh thần học hỏi của người lớn, là hành động không thể thiếu cho sự phát triển động lực tự thân của trẻ, nên cần phải chấp nhận những trò nghịch đó.
Và ngược lại, cũng cần phải làm cho trẻ biết đứng trên lập trường của người lớn, thấu hiểu cảm xúc của người lớn. Khi trẻ sờ vào những vật quan trọng của người lớn, cần phải liên tục nghiêm túc nói với trẻ “Đây là đồ quan trọng của mẹ đấy, rất quan trọng”.
Dựa vào ngữ điệu mà trẻ sẽ hiểu cảm xúc của cha mẹ nên sẽ cẩn trọng với những món đồ đó, dần dần nghĩ đó là “vật quan trọng”. Đối với các con, hãy cho con biết nó quan trọng bằng cách nhắc nhiều về hai từ “quan trọng, quan trọng”, cuối cùng tôi đưa tay ra nói “Trả lại cho bố/mẹ nào”, con liền đưa trả và nói “Đây”. Đương nhiên, bạn không được quên câu “Cảm ơn con”.
Cứ như vậy, bắt đầu từ những điều nhỏ nhất, bạn sẽ dạy cho con về những thứ quan trọng với người lớn, và trẻ cũng sẽ hiểu được nếu không chạm vào những thứ đó sẽ nhận sự biết ơn từ người lớn.
Yêu thương con cái luôn là điều dễ dàng, nhưng kỷ luật chưa bao giờ dễ dàng. Nếu chúng ta muốn các con biết đúng sai, tự chủ và có cách cư xử đúng đắn thì nhất định phải dạy con. Điều đó nghĩa là bên cạnh sự yêu thương, nâng niu, cần phải có kỷ luật để rèn các con vào nếp.
Kỷ Luật Trong Nụ Cười là cuốn sách hướng dẫn cho các bậc phụ huynh kỷ luật như thế nào để có thể rèn được con, nhưng bé vẫn yêu thương ba mẹ và không cảm thấy bị ghét bỏ.
Ở trường, trẻ được hỗ trợ phát triển tính tự giác và rèn luyện năng lực thích ứng để hình thành nhân cách. Còn trong sinh hoạt hằng ngày, yếu tố quan trọng nhất chính là ổn định cảm xúc. Đối với trẻ, cần phải để chúng tự mình đối đầu với mọi khó khăn cũng như thất bại, những điều tệ hại nhất hay những thử thách về cảm giác... Nếm trải càng nhiều, trẻ sẽ càng có nhiều động lực và ý chí để vượt qua mọi khó khăn sau này.
Quyển sách chỉ ra bước đầu trong giai đoạn nuôi dạy trẻ, đó là cho con một bầu không khí gia đình vui vẻ, ấm cúng. Điều này có sức ảnh hưởng và có quan hệ mật thiết với sự phát triển về thể chất lẫn tinh thần con trẻ. Từ tình yêu thương đó cha mẹ sẽ nuôi dưỡng trẻ mang trong mình một tâm hồn phong phú, biết tự suy nghĩ và hành động. Giúp trẻ phát triển khả năng trí tuệ và trở thành một đứa trẻ ngoan thật sự.
Ngoài ra, việc trải nghiệm nhiều thứ từ bản thân sẽ rất có ích trong việc nuôi dưỡng năng lực ứng dụng cho trẻ. Tham gia thực hiện công việc nhà cũng giúp ích rất nhiều cho trẻ. Và ở một số đứa trẻ, chúng vô cùng thích thú với công việc nhà.
Hi vọng cha mẹ hiểu thêm một cách đúng đắn nhất về phương pháp kỷ luật con bằng tình yêu thương qua cuốn sách Kỷ Luật Trong Nụ Cười.
BOX:
Nobuyoshi Hirai (1919-2006) tốt nghiệp khoa Văn, Đại học Tokyo và khoa Y, Đại học Tohoku. Ông là thành viên Phòng nghiên cứu Aiiku thuộc Hội Bà mẹ Trẻ em Aiiku và là giáo sư trường Đại học nữ Ochanomizu.
Năm 1970 ông là giáo sư trường Đại học nữ Otsuma, từ 1990 là giáo sư danh dự của trường Đại học nữ Otsuma.Ngoài ra ông còn là một tiến sĩ y khoa, hội trưởng Hội Nghiên cứu Nhi đồng học.
Làm thế nào để nhận ra năng lực của trẻ và phát triển nó một cách tốt nhất? Đó là mục đích của Nobuyoshi Hirai khi viết cuốn sách Khơi Nguồn Tiềm Năng Con Trẻ.
Khi một đứa trẻ chào đời, đó là một sự khởi đầu cho một hành trình với tên gọi “cuộc đời”. Giúp trẻ khơi nguồn tiềm năng là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của các bậc phụ huynh. Năng lực của trẻ được hình thành từ tính cách, môi trường sống, kiến thức và từ những định hướng phù hợp của bố mẹ.
Khơi Nguồn Tiềm Năng Con Trẻ là quyển sách hướng dẫn các bậc phụ huynh nuôi dưỡng ý chí và tâm hồn con trẻ, giúp trẻ phát triển tính sáng tạo và trưởng thành với một trái tim mạnh mẽ. Có nhiều bậc phụ huynh nghĩ rằng khả năng của trẻ sẽ được phát huy khi trẻ được huấn luyện một cách tốt nhất, vào điều kiện môi trường tốt nhất và trong thời kỳ phát triển tốt nhất, thì đó gọi là năng lực. Tuy nhiên, năng lực đó thuộc loại gì thì vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ.
Ví dụ, về năng lực âm nhạc – khả năng đánh piano, khả năng sáng tác nhạc – có khác biệt tùy vào việc chỉ dạy và môi trường sống. Thời kỳ tốt nhất để trẻ bắt đầu được huấn luyện chơi piano là khi nào? Không thể biết được. Có những người phát huy tài năng piano và thể hiện điều đó từ rất sớm, nhưng cũng có những người phát huy rất trễ. Ngoài ra, điều kiện như thế nào mới là điều kiện môi trường tốt nhất, huấn luyện bằng cách nào mới là tốt nhất, những điều như thế chúng ta sẽ không thể nào hiểu hết.
Tác giả Nobuyoshi Hirai chỉ ra có hai điều cơ bản trong việc dạy con: Điều thứ nhất là để trẻ có thể trở thành một đứa trẻ tự lập; điều tiếp theo chính là đề cao sự tự do của con trẻ. “Dù làm bất cứ việc gì cũng được, hãy thử nỗ lực để có hứng thú với nó, và khi đã có hứng thú thì hãy thử say mê nó”. Nếu cha mẹ có cá tính thì hiển nhiên họ sẽ dễ dàng tìm thấy và phát triển năng lực của con cái.
Trẻ em luôn tiềm ẩn khả năng vô hạn, và để cho khả năng của trẻ được phát huy cha mẹ hãy cùng nhau nỗ lực, làm cho thời thanh xuân của trẻ tràn đầy những động lực và sự cảm thông, chia sẻ thông qua cuốn sách Khơi Nguồn Tiềm Năng Con nhé!
BOX:
Nobuyoshi Hirai (1919-2006) tốt nghiệp khoa Văn, Đại học Tokyo và khoa Y, Đại học Tohoku. Ông là thành viên Phòng nghiên cứu Aiiku thuộc Hội Bà mẹ Trẻ em Aiiku và là giáo sư trường Đại học nữ Ochanomizu.
Năm 1970 ông là giáo sư trường Đại học nữ Otsuma, từ 1990 là giáo sư danh dự của trường Đại học nữ Otsuma.Ngoài ra ông còn là một tiến sĩ y khoa, hội trưởng Hội Nghiên cứu Nhi đồng học.
Có thể nói, nuôi dạy trẻ là cả một quá trình dài hơi, tốn sức, tốn thời gian và đầy “cân não” đối với các ông bố, bà mẹ. Quá trình đó đòi hỏi sự kiên nhẫn và dụng tâm từng chút một của bố mẹ, quan sát từng hành vi học hỏi của trẻ qua những hành động hiếu kỳ, phá phách, tìm tòi để thỏa mãn trí tò mò của chúng.
Trong cuốn sách Giáo dục không la mắng, tác giả - GS. Nobuyoshi khẳng định sự phá phách của trẻ là hành động sinh ra từ tính hiếu kỳ và chính tính hiếu kỳ là động lực cho tinh thần hành động tích cực của trẻ sau này. Khi là một người mẹ, có lẽ bạn sẽ cảm thấy rất khó chịu vì căn phòng đầy những thứ rơi vãi; nhưng nếu bạn bảo: “Không được” và cấm đoán trò phá phách của con trẻ thì hạt mầm hiếu kỳ cũng sẽ bị bóp nát.
Vậy làm thế nào để có thể giáo dục trẻ, trong khi không làm mất đi tính hiếu kỳ và sự sáng tạo của chúng? Với hàng chục năm kinh nghiệm trong ngành giáo dục, GS. Nobuyoshi đã đúc kết những kinh nghiệm và kiến thức nuôi dạy trẻ trưởng thành, độc lập và trở nên ưu tú của trong cuốn sách Giáo dục không la mắng.
Đừng xem hành vi khám phá của trẻ là phá phách, ngỗ nghịch mà cần hiểu rằng trẻ đang trong quá trình học hỏi, thỏa mãn tính hiếu kỳ. Bố mẹ cần nuôi dưỡng tinh thần tích cực hành động ấy của trẻ. Hãy trao sự tự do cho con, giao việc cho con, tức là nỗ lực dõi theo con nhưng không góp ý, không làm thay con…
Những đứa trẻ được nuôi dưỡng “sự hăng hái” và “sự cảm thông” thì lớn lên sẽ trở thành những thanh niên ưu tú. Khi hoàn thành Giáo dục không la mắng, các bậc phụ huynh sẽ hiểu được rằng những trò phá phách là nuôi dưỡng tính hài hước và óc sáng tạo và hãy nhớ rằng hạnh phúc là khi trẻ được sống đúng như là một đứa trẻ.
BOX:
- Nobuyoshi Hirai (1919-2006) tốt nghiệp khoa Văn, Đại học Tokyo và khoa Y, Đại học Tohoku. Ông là thành viên Phòng nghiên cứu Aiiku thuộc Hội Bà mẹ Trẻ em Aiiku và là giáo sư trường Đại học nữ Ochanomizu.
- Năm 1970 ông là giáo sư trường Đại học nữ Otsuma, từ 1990 là giáo sư danh dự của trường Đại học nữ Otsuma.Ngoài ra ông còn là một tiến sĩ y khoa, hội trưởng Hội Nghiên cứu Nhi đồng học.
Sách kỹ năng sống, Sách nuôi dạy con, Sách tiểu sử hồi ký, Sách nữ công gia chánh, Sách học tiếng hàn, Sách thiếu nhi
