Tác Giả Trần Thị Thành

Hướng Dẫn Luyện Thi Vào 10 Môn Ngữ Văn (Theo Chương Trình Giáo Dục Phổ Thông 2018)

Chương trình Ngữ văn 2018 của các cấp Tiểu học, THCS và THPT có nhiều đổi mới về nội dung và phương pháp. Chương trình coi trọng việc phát huy năng lực đọc, viết, nghe, nói của học sinh nhằm giúp các em tự cảm nhận văn chương và tự tạo lập văn bản. Như vậy, các khả năng tiềm ẩn của học sinh được bộc lộ, tránh lệ thuộc vào bài mẫu và học vẹt. Vì thế, đề kiểm tra, thi cử sẽ dùng ngữ liệu không có trong sách giáo khoa, là các văn bản các em không được học trong cả ba bộ SGK.

Để đáp ứng được yêu cầu của chương trình Ngữ văn 2018, học sinh cần nắm vững tri thức cơ bản về ngữ văn và có kĩ năng đọc, viết, nghe - nói vững vàng. Muốn vậy, các em cần được luyện tập kĩ càng.

Hiểu được khó khăn mà học sinh gặp phải, nhất là học sinh lớp 9 với kì thi chuyển cấp, vào lớp 10 THPT, nhóm tác giả chúng tôi, bằng hiểu biết, bằng kinh nghiệm giảng dạy và từng viết nhiều sách tham khảo về chương trình Ngữ văn 2018, xin trân trọng giới thiệu cuốn HƯỚNG DẪN LUYỆN THI VÀO 10 MÔN NGỮ VĂN (theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018).

Hướng dẫn luyện thi vào 10 môn ngữ văn là cuốn sách có những điểm đặc biệt sau:

- Ngữ liệu hoàn toàn mới, đáp ứng yêu cầu chương trình và có tính cập nhật.

Phần Đọc - Hiểu: Gồm 42 đề, ngữ liệu bao phủ toàn bộ các thể loại/tiểu loại văn bản mà học sinh được học như: Truyện, Thơ, Nghị luận, Thông tin.

- Phần Viết: sử dụng tất cả kiểu bài học sinh được học và thực hành trong chương trình Ngữ văn THCS.

- Đa dạng hình thức ra đề (Trắc nghiệm/ Tự luận hoặc kết hợp cả hai dạng), hệ thống câu hỏi mở, chú trọng phát triển năng lực cá nhân nhưng vẫn đảm bảo yêu cầu kiểm tra, đánh giá của Chương trình Ngữ văn 2018.

Về bố cục, sách có ba phần:

- Phần thứ nhất: Tri thức Ngữ văn và kĩ năng cơ bản.

Phần này tóm lược những tri thức và kĩ năng cơ bản mà học sinh cần có để thực hành luyện tập.

- Phần thứ hai: Hệ thống đề ôn luyện

Đây là phần chính gồm 42 đề. Sự phong phú trong cách ra đề sẽ giúp HS vững vàng về kiến thức và kĩ năng.

- Phần thứ ba: Gợi ý và hướng dẫn giải đề

Đây là phần hướng dẫn, gợi mở cho học sinh cách đọc ngữ liệu, cách đọc và hiểu đề, cách tư duy và làm bài.

Ngoài số trang in trực tiếp, sách còn một phần đọc qua app nên dung lượng sách được mở rộng, tăng cường hệ thống đề luyện tập cho học sinh.

Chúng tôi hy vọng rằng cuốn sách sẽ được các thầy cô giáo, các em học sinh lớp 9 và các vị phụ huynh đón nhận. Cuốn sách chắc chắn sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích đối với việc ôn luyện thi vào lớp 10 môn Ngữ văn của học sinh trên toàn quốc.

Ngữ Văn 9 - Đề Ôn Luyện Và Kiểm Tra Dùng Ngữ Liệu Ngoài SGK (Theo Chương Trình Giáo Dục 2018)

Để đánh giá khách quan năng lực sáng tạo của học sinh trong dạy - học môn Ngữ văn, đề ôn luyện, kiểm tra cần sử dụng ngữ liệu ngoài sách giáo khoa, có độ dài, độ khó tương đương các văn bản đã học trong SGK và bám sát yêu cầu cần đạt của chương trình Ngữ văn 2018.

Với mong muốn các em học sinh có khả năng hình thành ý tưởng, biết cách trình bày ý tưởng một cách mạch lạc, sáng tạo, có sức thuyết phục để qua đó rèn luyện tư duy và cách đọc hiểu, viết các kiểu văn bản, chúng tôi thiết kế bộ sách:

Bộ sách gồm 10 bộ đề bám sát các kiểu văn bản của chương trình Ngữ văn lớp 9.

Hướng dẫn dạy – học, kiểm tra đánh giá từ CV 3175 (ngày 21/7/2022) của Bộ Giáo dục & Đào tạo. Mỗi bộ đề đều đảm bảo các yêu cầu:

- Ngữ liệu ngoài 3 bộ SGK, rõ đặc trưng thể loại, có nội dung hướng tới hình thành phẩm chất năng lực cho HS THCS (từ Chương trình tổng thể - Chương trình GDPT 2018), tích hợp đọc hiểu và viết (văn bản đọc, viết phải thuộc về một thể loại nhất định của Chương trình lớp 9).

Nội dung chính của cuốn sách gồm Phần đề; Phần đáp án (hướng dẫn thực hiện đề mở), biểu điểm; Quét app mở rộng học liệu và đề tham khảo với nội dung chi tiết như sau:

- Đề ôn luyện về đặc trưng thể loại (trắc nghiệm)

- Phần đọc hiểu: có 2 đề trên một ngữ liệu

Đề a: Đọc hiểu (trắc nghiệm 100%, để giúp HS giải tỏa căng thẳng)

Đề b: Đọc - viết (tự luận 100%, giúp HS luyện năng lực suy luận sâu, viết)

- Phần viết yêu cầu HS giải quyết vấn đề gợi ra từ văn bản đọc

- Phần học liệu số: Quét app mở rộng học liệu và đề tham khảo

Bộ đề hướng tới mục tiêu: Đổi mới cách đánh giá học sinh trong môn Ngữ văn

a) Phát huy được những mặt tích cực của cá tính, trí tưởng tượng, năng lực ngôn ngữ, năng lực văn học, năng lực tư duy hình tượng và tư duy logic của học sinh.

b) Các câu hỏi, bài tập yêu cầu vận dụng kiến thức đã học và kĩ năng đọc, viết tạo cơ hội để học sinh khám phá những tri thức mới, đề xuất ý tưởng mới.

c) Đọc hiểu, viết về một vấn đề trên ngữ liệu mới khắc phục tình trạng học sinh chỉ học thuộc hoặc sao chép nội dung/tài liệu có sẵ

Ngữ Văn 9 - Phương Pháp Đọc Hiểu Và Viết Dùng Ngữ Liệu Ngoài SGK (Theo Chương Trình Giáo Dục 2018)

Để hình thành phương pháp tự học và kĩ năng rèn luyện đọc – viết, học sinh cần đi từ hiểu kiến thức cơ bản, đến hiểu sâu rồi luyện đề trên ngữ liệu mới. Quy trình học tập này đang được đánh giá là hữu ích nhất đối với môn Ngữ văn THCS, THPT bởi con đường này sẽ luyện tính tích cực chủ động, hình thành nhiều phẩm chất đáng quý như cẩn trọng, sáng tạo và thói quen tự học, tự chiếm lĩnh kiến thức suốt đời cho học sinh.

Với mong muốn các em học sinh có thể được rèn phương pháp tự học để đáp ứng đánh giá năng lực vận dụng của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 – Môn Ngữ văn, chúng tôi thiết kế bộ sách:

Bộ sách bám sát yêu cầu môn Ngữ văn 9 – Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, Công văn 3175/BGDDT – GDTrH năm 2022 của Bộ Giáo dục và Đào tạo:

- Dùng hoàn toàn ngữ liệu mới.

- Hệ thống câu hỏi – bài tập thiết kế và sắp xếp theo tiến trình đọc hiểu thể loại để học sinh có thể tự học được.

Ngữ Liệu Đọc Hiểu Mở Rộng - Ngữ Văn 9 (Theo Chương Trình Giáo Dục Phổ Thông 2018)

Để đáp ứng yêu cầu đổi mới cách đánh giá học sinh trong môn Ngữ văn cấp THCS – CT 2018 (tránh dùng lại các văn bản đã học trong sách giáo khoa làm ngữ liệu xây dựng các đề kiểm tra đọc hiểu và viết để đánh giá chính xác năng lực học sinh, khắc phục tình trạng học sinh chỉ học thuộc bài hoặc sao chép nội dung tài liệu có sẵn; Khuyến khích việc xây dựng và sử dụng các đề mở trong kiểm tra, đánh giá để phát huy cao nhất khả năng sáng tạo của học sinh), chúng tôi sưu tầm và thiết kế bộ sách:

Bộ sách bám sát yêu cầu cần đạt môn Ngữ văn 9 - chương trình giáo dục phổ thông 2019 và CV 3175 hướng dẫn về đổi mới dạy học và kiểm tra, đánh giá ngữ văn của Bộ Giáo dục và đào tạo (21/7/2022) nhằm cung cấp cho nguồn ngữ liệu mở rộng theo thể loại đã được tuyển chọn kỹ càng, đảm bảo đặc trưng thể loại, có nguồn gốc tin cậy để:

- Học sinh luyện kỹ năng đọc hiểu (đảm bảo tốc độ đọc, khả năng thu nhận và xử lý thông tin trên ngữ liệu mới).

- Giáo viên có nguồn ngữ liệu mở để luyện kĩ năng đọc hiểu và ra đề thi hướng tới mục tiêu, đề thi: câu hỏi đa dạng, không cũ mòn và cập nhật những vấn đề mới của đời sống; Giáo viên được sáng tạo, khám phá từ những vỉa tầng, ý nghĩa mới của văn bản mới...

Cuốn sách gồm 10 đơn vị bài ứng với 10 thể loại/tiểu loại (đọc hiểu) của chương trình Ngữ văn 9 thuộc 3 kiểu văn bản chính.

Văn bản văn học.

Văn bản nghị luận.

Văn bản thông tin.

Trong mỗi đơn vị bài gồm 4 nội dung chính:

A. Mục tiêu cần đạt (3 bậc) về thể loại.

B. Định hướng đọc hiểu theo thể loại.

C. Văn bản đọc hiểu (từ 4 – 10 văn bản mới ngoài 3 bộ SGK).

D. Một số ý kiến tham khảo về văn bản (làm cơ sở tiếp cận văn bản).

Chúng tôi hy vọng cuốn sách sẽ là tài liệu hữu ích đối với học sinh và các thầy, cô giáo dạy môn Ngữ văn. Chúng tôi luôn chờ đợi những góp ý của thầy cô, các em học sinh để điều chỉnh cuốn sách ngày càng hoàn thiện hơn.