xã hội tỉnh táo

Xã hội tỉnh táo - Erich Fromm: Phân tích sâu sắc về bệnh lý của xã hội hiện đại

Erich Fromm, nhà phân tâm học nổi tiếng người Đức, đã gây tiếng vang với tác phẩm "Trốn thoát tự do", một cuộc điều tra về ý nghĩa của tự do trong cuộc sống con người hiện đại. 15 năm sau, ông tiếp tục hành trình khám phá những căn bệnh sâu xa của xã hội hiện đại trong cuốn sách "Xã hội tỉnh táo".

Câu hỏi đặt ra: Liệu một xã hội có thể bị bệnh?

Từm đặt ra câu hỏi đầy tính khiêu khích: liệu một xã hội có thể bị bệnh? Ông khẳng định rằng điều đó hoàn toàn có thể xảy ra, dựa trên lập luận rằng văn hóa phương Tây đang chìm đắm trong "bệnh lý của sự bình thường", ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tâm thần của cá nhân.

Phê phán và phân tích sâu sắc xã hội hiện đại

"Xã hội tỉnh táo" là một cuộc phê phán gay gắt về tâm lý xã hội của chủ nghĩa tư bản công nghiệp hiện đại. Fromm phân tích những mặt trái của hệ thống này, đặc biệt là sự tha hóa của con người trong xã hội hiện đại.

Gợi ý cho một xã hội lành mạnh, tỉnh táo

Tuy nhiên, Fromm không chỉ dừng lại ở việc phê phán. Ông còn đưa ra những giải pháp, những gợi ý cho một xã hội lành mạnh, tỉnh táo, nơi con người được giải phóng khỏi sự tha hóa và phát triển toàn diện. Ông nhấn mạnh rằng: "Tiến bộ chỉ có thể xảy ra khi đồng thời thay đổi các lĩnh vực kinh tế, xã hội-chính trị và văn hóa; nếu chỉ giới hạn tiến bộ trong một lĩnh vực tức là hủy hoại tiến bộ ở mọi lĩnh vực".

Review nội dung sách

"Xã hội tỉnh táo" không chỉ là một "bản cáo trạng" đơn thuần, mà là một tác phẩm "dũng cảm với mục tiêu đạo đức cao cả", hướng về tình yêu và tự do của con người. Cuốn sách đã nhận được những đánh giá tích cực từ các chuyên gia:

"Một đóng góp xuất sắc cho bộ sưu tập ngày càng nhiều những phản ánh tâm lý xã hội về thời hiện đại." - The Washington Post

"Người ta bị mê hoặc từ trang này sang trang khác bởi tính sắc bén của phân tích, tính cụ thể của cách trình bày và vẻ đẹp của phong cách." - Paul Tillich

"Một cuốn sách dũng cảm với mục tiêu đạo đức cao cả... một bản cáo trạng không khoan nhượng đối với xã hội đương thời." - Guide to Psychiatric and Psychological Literature

"Tư tưởng của Fromm xứng đáng nhận được sự chú ý quan trọng của tất cả những người quan tâm đến thân phận con người và tương lai của nhân loại." - The Washington Post

Trích dẫn hay

"Ai cũng cho rằng chúng ta, những người sống ở phương Tây thế kỷ 20, đều vô cùng tỉnh táo. Ngay cả khi thực tế là rất nhiều người trong chúng ta mắc các chứng tâm thần ít nhiều nghiêm trọng cũng chẳng khiến ai nghi ngờ về tiêu chuẩn sức khỏe tâm thần chung."

"Chúng ta đã giảm giờ làm trung bình xuống còn một nửa so với một trăm năm trước. Thời gian rảnh rỗi của chúng ta ngày nay nhiều hơn mức tổ tiên ông cha ta dám mơ ước. Nhưng điều gì đã xảy ra? Chúng ta không biết cách sử dụng số thời gian rảnh mới giành được; chúng ta cố gắng giết số thời gian đó rồi mừng rỡ khi một ngày nữa đã trôi qua."

"Thế nhưng rất nhiều bác sĩ tâm thần và nhà tâm lý học từ chối nghĩ về quan điểm: xã hội nói chung có thể đang thiếu sự tỉnh táo. Họ cho rằng vấn đề sức khỏe tâm thần trong xã hội chỉ là một số cá nhân “không thích ứng được” chứ không phải do chính nền văn hóa không thể tự điều chỉnh."

"Sự tồn tại của động vật là một sự hài hòa giữa con vật và tự nhiên;... động vật được tự nhiên trang bị để đương đầu với chính những hoàn cảnh nó gặp phải, giống như hạt giống của cây được tự nhiên phú cho khả năng tận dụng các điều kiện đất đai, khí hậu, v.v., nhờ thế thích nghi trong quá trình tiến hóa."

"Chỉ có duy nhất một đam mê thỏa mãn nhu cầu hợp nhất bản thân với thế giới, cùng lúc có được với cảm giác toàn vẹn và tính cá nhân, đó chính là tình yêu."

"Một xã hội tỉnh táo sẽ thúc đẩy các năng lực yêu thương đồng loại, làm việc sáng tạo của con người, phát triển lý trí và tính khách quan, có ý thức về bản thân dựa trên thể nghiệm chính các năng lực sản sinh của mình."

"Con người có thể được định nghĩa là loài động vật có thể xưng “Tôi”, có thể nhận thức được bản thân là một thực thể tách biệt."

"Mọi người có thực sự hạnh phúc, có thỏa mãn, một cách vô thức, như họ tin rằng mình đang như thế?"

Thông tin tác giả

Erich Fromm là nhà phân tâm học người Đức, được xem là cầu nối giữa Phân tâm học của Sigmund Freud và Tân Freud. Ông kết hợp lý thuyết của Freud với học thuyết của Karl Marx để tạo nên một hướng đi riêng, mang đến nhiều đóng góp và ảnh hưởng trong lĩnh vực Phân tâm học xã hội.

"Xã hội tỉnh táo" là một tác phẩm đầy sức nặng, đặt ra những câu hỏi gay gắt về xã hội hiện đại và hướng con người đến một cuộc sống trọn vẹn, tự do, và hạnh phúc.